Corona in Spanje: de strijd tegen Covid-19

Dit blog heeft niet zozeer betrekking op de Spaanse woningmarkt, maar is meer bedoeld als een soort herinnering voor later, als we er niet meer zoveel aan terugdenken. Een historische gebeurtenis die waarschijnlijk nog lang zijn uitwerking zal hebben over de hele wereld. Een verslag van de gevolgen die het coronavirus teweeg heeft gebracht.

Een virus dat zich vanuit China heeft verspreid over de rest van de wereld en waartegen elk land op haar eigen manier maatregelen trof. In tegenstelling tot wat velen beweerden, ging het hier niet om een gewoon griepje, maar om een virus waartegen nog geen vaccin bestond en dat zich zodoende razendsnel kon verspreiden. Het covid-19 virus zorgde vooral bij ouderen en bij mensen met een verminderde weerstand voor verkoudheid, benauwdheid en longontstekingen, waardoor men zelfs in het ziekhuis op de intensive care kon belanden, aan de beademing werd gelegd en in het slechtste geval kon overlijden. Overal ter wereld werden de intensive care-afdelingen in de ziekenhuizen zoveel mogelijk uitgebreid en er werden zelfs in korte tijd noodhospitalen uit de grond gestampt. Ondanks de goede zorg kon men niet voorkomen dat tienduizenden mensen een eenzame dood stierven, uit noodzaak, ter voorkoming van verdere besmetting, afgezonderd van vrienden en familie. Begraven of gecremeerd door vreemden, waarna slechts herinneringen overbleven.

Staat van Alarm in Spanje

Op 14 maart 2020 werd door de Spaanse premier Pedro Sánchez de Staat van Alarm afgekondigd. Dit hield in dat iedereen tot in elk geval 29 maart zoveel mogelijk binnen moest blijven en dat men uitsluitend de straat op mocht om naar het werk te gaan (en terug te keren), boodschappen te doen in de supermarkt, een bezoek te brengen aan de apotheek of de dokter en een klein rondje te lopen om de hond uit te laten. Al deze verplaatsingen mochten slechts worden uitgevoerd met één persoon. Tevens werd er dringend verzocht om, indien mogelijk, zoveel mogelijk vanuit huis te werken. Mensen die tóch afhankelijk waren van hun kantoren, moesten hun werkzaamheden achter gesloten deuren uitvoeren. Vanaf dat moment stonden het Spaanse leven en de economie stil.

Er werd direct een noodplan aangekondigd waarbij autónomos (zelfstandigen) tegemoet zouden worden gekomen in de vorm van een uitkering en de mogelijkheid tot uitstel van betaling van de sociale lasten. Bedrijven kregen de mogelijkheid om hun werkzaamheden tijdelijk te staken en de betaling van belasting uit te stellen en zelfs renteloos over 3 maanden te verspreiden. Tevens konden bedrijven een ERTE (arbeidstijdsverkorting) voor hun personeel aanvragen voor de duur van de Staat van Alarm. Dit hield in, dat de overheid de werknemers een soort van minimale werkloosheidsuitkering gaf onder de voorwaarde dat het bedrijf de werknemer weer voor minstens 6 maanden in dienst zou nemen zodra de Staat van Alarm is ingetrokken.

Handhaving

De lokale politie, de Guardia Civil en zelfs het leger werd ingezet om ervoor te zorgen dat de richtlijnen niet geschonden werden, maar desondanks kon men niet voorkomen dat inwoners van Madrid, die al langer thuis moesten blijven vanwege een hoge concentratie besmettingen, massaal naar hun buitenverblijven aan de kust trokken. Uiteraard namen zij het virus mee, waardoor het aantal besmettingen ineens razendsnel toenam. De regering stelde boetes in die uiteenliepen van € 600 tot € 30.000 en men kon zelfs in de gevangenis belanden als de overtreding dermate ernstig was dat een boete niet voldoende werd geacht.

Na eerst de laatste werkzaamheden op kantoor te hebben afgerond, de contracten van de onlangs verkochte woningen te hebben verzonden en de nodige documenten op diverse mobiele harddisks te hebbn gezet, heb ook ik ons kantoor gesloten om vervolgens vanuit huis verder te werken.

Verlenging Staat van Alarm

Op 24 maart volgende er een persconferentie waarin Sánchez de verlenging van de Staat van Alarm aankondigde tot 12 april 2020, Paaszondag. Hiermee wilde men voorkomen, dat miljoenen Spanjaarden zich in de Semana Santa, de heilige week voor Pasen, traditiegetrouw zouden verplaatsen naar hun tweede woningen of hun familie en daarmee het virus mee zouden nemen. De kans op verspreiding zou dan enorm groot zijn en daarom werden ook alle festiviteiten, processies en kerkdiensten rondom Pasen afgelast. Ook de grenzen werden voor onbepaalde tijd gesloten en uitsluitend mensen met een Spaanse residentie mochten het land nog in. Anderen die vanwege hun werk de grens over moesten of chauffeurs die het land moesten bevoorraden hadden toestemming om naar het buitenland te reizen. Ook inwoners van andere landen, die vanuit hun vakantieverblijf of tweede woning terug wilden keren naar hun thuisland, mochten Spanje verlaten.

Op 28 maart volgde er een aanvulling op de maatregelen: tussen 30 maart en 12 april mocht er niet meer buitenshuis gewerkt worden. Uitsluitend mensen met essentiële beroepen, zoals ziekenhuismedewerkers, doktoren, politie, etc. konden hun werkzaamheden voortzetten, maar fabrieken, kantoren en de bouw werden op deze manier volledig stilgelegd om verplaatsing van mensen en daarmee de verspreiding van het virus zoveel mogelijk te beperken.

Waar ik tot dan toe, indien nodig, nog even naar kantoor kon om iets op te halen, de planten water te geven of iets na te kijken, was ik voor de komende twee weken verplicht om thuis te blijven. Op zondag dus nog vlug langs kantoor om ook de laatste files te kopiëren en mee naar huis te nemen, want ik had geen zin in een boete van minstens € 600,- omdat ik iets vergeten zou zijn en daarom naar kantoor zou moeten terwijl dat niet was toegestaan. Achteraf werd deze maatregel nog één dag verder uitgesteld, zodat men op maandag nog even naar het werk kon om zaken af te handelen en/of op te halen.

Nieuwe Service

Na de dagelijkse werkzaamheden, zoals het beantwoorden van e-mails en telefoontjes, verzenden van brochures en het maken van nieuwe presentaties, was er nog ruim voldoende tijd over om nieuwe mogelijkheden te onderzoeken. Omdat er voorlopig geen fysieke bezichtigingen plaats zouden kunnen vinden, moest er een manier te bedenken zijn om potentiële kopers van een Spaanse woning tóch de gelegenheid te bieden om de gewenste woning(en) goed te kunnen bekijken. Uiteraard gebruikte ik daarvoor al veel beeldmateriaal in de vorm van foto’s en video, maar omdat ik al langer met de gedachte speelde om virtuele bezichtigingen te gaan maken, ben ik dat plan verder gaan uitwerken. Gelukkig had ik al een camera waarmee ik 360° foto’s en video kan maken, dus dat was al een goed begin. Een aantal dagen van veel lezen, leren en testen volgden. Ik had het geluk dat ik een leegstaande villa in onze wijk te koop had. Die heb ik gebruikt om de eerste échte opnames te maken, de speciale bewerking van de foto’s onder de knie te krijgen en de software te leren om de virtuele bezichtigingen mee samen te stellen. Zo heb ik de complete lockdown alsnog nuttig kunnen besteden. Een nieuwe extra service was geboren…

(klik op de afbeelding voor meer info over de virtuele bezichtigingen)

Ondertussen daalden het aantal dagelijkse besmettingen en sterfgevallen, maar nog steeds niet voldoende voor een versoepeling van de lockdown…

Nieuwe verlenging

In de Semana Santa kwam de aankondiging van een verdere verlenging van de Staat van Alarm. Hoewel werknemers van fabrieken en bouwvakkers vanaf 13 april 2020 weer aan de slag mochten, werd de lockdown met de daarbij behorende onveranderde maatregelen doorgetrokken tot 26 april, weer twee weken extra. Zelfstandigen (autónomos), zoals ik, mochten ook weer aan het werk zij het achter gesloten deuren in het geval dat het werk op kantoor plaats moest vinden.

Ik mocht echter ook leegstaande woningen bezoeken die ik in verkoop had. Hiervoor moest ik dan de nodige documenten kunnen overleggen in het geval ik zou worden aangehouden door de politie, de Guardia Civil of een militaire eenheid, die nog steeds overal op de loer lagen. In dat geval moest ik kunnen aantonen, dat ik inderdaad autónomo was, met daarbij de escritura van de zaak, mijn identiteitsdocumenten zoals NIE-nummer, Residencia en paspoort, maar zeker ook de door de opdrachtgever/eigenaar ondertekende verkoopopdracht. Zo ging ik dus op pad om van diverse leegstaande woningen foto’s te maken met de 360° camera waarna ik deze vervolgens thuis weer kon bewerken tot een virtuele bezichtiging. Deze bezichtigingen zorgden vrijwel direct tot extra werk in de vorm van meer aanvragen voor informatie en telefoontjes met het verzoek om echte bezichtigingen. De lijst met potentiële afspraken groeide gestaag, dus werk genoeg voor de toekomst.

Kinderen mogen naar buiten

Op 21 april 2020 had de Spaanse regering besloten dat het tijd werd om de kinderen wat meer vrijheid te bieden. Vanaf zondag 26 april zouden kinderen in de leeftijd tot 14 jaar onder begeleiding van een ouder voor een uurtje per dag de straat op mogen om, maximaal 1 km van huis, te wandelen, skaten, fietsen, etc. Bijna in dezelfde adem van deze heugelijke mededeling, werd gezegd dat de lockdown verder verlengd werd tot 10 mei…

Zondag 26 april 2020 werd op veel plaatsen een chaos. Zoals te verwachten was, werden de kinderen massaal losgelaten, waarbij boulevards en populaire straten en lanen overspoeld werden door mensen die het niet zo nauw namen met de 1,5 meter ‘sociale afstand’. Ouders maakten onderling een praatje terwijl de kinderen hun gang gingen. Achteraf werd ook door de regering aangegeven, dat het wellicht niet zo’n goed idee was om een dergelijke versoepeling vrij te geven op een zondag waarop vrijwel niemand hoeft te werken en mensen dus in de gelegenheid waren om met z’n allen hun kinderen te begeleiden. Hopelijk heeft dit geen verdere gevolgen met betrekking tot extra besmettingen.

Richting het ‘nieuwe normaal’

28 april 2020, opnieuw een persconferentie met Pedro Sánchez op tv. Deze keer kwam hij met de aankondiging van een plan om Spanje geleidelijk weer terug te laten keren naar ‘het nieuwe normaal’. Dit plan bestond uit 4 fases van elk 2 weken en hoewel Pedro er geen vaste data aan kon hangen, was de verwachting dat het ‘nieuwe normaal’ tegen het einde van juni 2020 bereikt zou worden.

De eerste fase, fase 0, was al gestart en zou voor het vaste land duren tot 11 mei 2020. In deze fase mochten ook volwassenen vanaf 2 mei naar buiten om te wandelen met andere personen met wie zij samenleven in één woning of om individueel te sporten. De Canarische eilanden en de Balearen startten op 4 mei al direct met fase 1, omdat het aantal besmettingen daar lager lag. Elke fase kende een verdere mate van versoepeling in de richtlijnen, waarvan hieronder een korte opsomming:

In fase 0 zouden kleine lokalen, waaronder kappers, weer open mogen en konden restaurants afhaalmaaltijden gaan verzorgen die door de klanten telefonisch besteld konden worden, waarna deze thuis opgegeten moesten worden. Ook mocht er vanaf dit moment weer buiten gesport worden, individueel en dus niet in groepsverband. Alle activiteiten en afspraken dienden plaats te vinden binnen de gemeente waar men woonde.

Een tijdslot om naar buiten te gaan

Op 30 april werd eindelijk duidelijk gemaakt wat de voorwaarden zijn om naar buiten te gaan, compleet met een tijdslot voor elke doelgroep:
Vanaf zaterdag 2 mei werd het mogelijk om te wandelen met je huisgenoten tot een maximale afstand van 1km rondom je woning. Buiten sporten werd mogelijk gemaakt voor individuen, dus niet in groepsverband, binnen de grenzen van de gemeente waar je woont. Hier gold de 1km-regel dus niet.

06.00-10.00 uur: mensen boven de 14 jaar
10.00-12.00 uur: ouderen en hulpbehoevenden
12.00-19.00 uur: kinderen tot 14 jaar onder begeleiding van ouders
19.00-20.00 uur: ouderen en hulpbehoevenden
20.00-23.00 uur: mensen boven de 14 jaar

Bewoners van gemeenten met minder dan 5.000 inwoners hoefden zich niet aan deze tijden te houden.

Op zaterdag 2 mei was het dan eindelijk zover dat de inwoners van Spanje, na 7 weken binnengezeten te hebben, eindelijk weer de straat op mochten om te wandelen of te sporten. Direct om 06.00 uur ‘s morgens was het druk op straat en het werd al snel duidelijk dat deze nieuwe ‘vrijheid’ wel eens uit de hand zou kunnen lopen. De politie probeerde zo goed en zo kwaad als het kon de orde te handhaven, maar het aantal mensen zorgde ervoor dat er gewoonweg niet genoeg mankracht was. De bedoeling was dat mensen in beweging zouden blijven, maar hier en daar ontstonden groepjes die deze kans benutten om na zoveel weken weer even bij te praten. Ergens anders zaten mensen op bankjes of op het strand, waar ze werden weggestuurd zodra de politie het in de gaten kreeg.

De volgende dag was de chaos misschien nog wel groter, vooral veroorzaakt door onduidelijke communicatie. Waar men in sommige gemeenten parken en het strand afgesloten had, mocht men op andere plaatsen hardlopen over het strand of werden surfers massaal toegelaten tot de zee. Deze beelden werden op zaterdag natuurlijk overal via sociale media en op de tv verspreid wat het er voor de politie niet makkelijker op maakte om de gemeentelijke richtlijnen op zondag te handhaven.

Tijdens dit eerste weekend dat de inwoners van Spanje weer naar buiten mochten, werden er 35.000 bekeuringen uitgedeeld aan mensen die zich niet aan de richtlijnen hielden en werden er 235 arrestaties verricht. Dat aantal bracht het totaal aantal opgelegde sancties gedurende de eerste 7 weken van lockdown op 800.000 (!). Dat was 3x zoveel als in het hele jaar 2018 bij elkaar…

Fase 0

Op maandag 4 mei 2020 ging op het vaste land van Spanje officieel Fase 0 van de versoepeling van start. Vanaf die dag mochten lokalen, winkels en kantoren met een oppervlakte tot 400 m² weer open. Uiteraard golden er strikte veiligheidsmaatregelen om ervoor te zorgen dat zowel klanten als personeel gezond bleven. Zo mochten er niet meer klanten binnen zijn dan dat er personeel aanwezig was, zodat elke klant individueel geholpen kon worden. Zaken moesten minstens 2 keer per dag schoongemaakt worden; voor opening en na sluiting en er moest ontsmettingsgel aanwezig zijn zodat klanten hun handen konden reinigen. Verder moesten er voorzieningen getroffen worden om de minimale afstand van 1,5 meter te garanderen.

Bars en restaurants mochten open voor afhaalmaaltijden of om klanten te voorzien van bijvoorbeeld koffie om mee te nemen. Zij moesten er echter wel voor zorgen, dat klanten niet binnen konden komen en hun produkten dus via tafels bij de ingang, een raam of een loket konden overhandigen. Ook kappers mochten weer aan het werk, waar ik direct gebruik van heb gemaakt… Er moest vooraf een afspraak gemaakt worden, er mocht slechts één klant per kapper naar binnen en iedereen, zowel de kappers als de klanten, moesten verplicht een mondkapje op. Na elke klant moest alles ontsmet worden en met alles, bedoel ik ook echt álles: de stoel om de haren te wassen, de wasbak, de stoel om te knippen, de scharen, kammen en tondeuses en uiteraard de handen van de kapper.

Kantoor open

Ook mijn kantoor mocht vanaf 4 mei weer open, zij het uitsluitend om klanten te ontvangen die een afspraak hadden. Bezichtigingen werden nog steeds niet toegestaan en bovendien konden alleen mensen vanuit de eigen gemeente naar kantoor komen, want niemand mocht tenslotte de gemeentegrenzen passeren. Tóch was het een verademing om weer op kantoor aan het werk te gaan. In een vertrouwde omgeving met alle materialen, bestanden en dossiers binnen handbereik.

4e Verlenging Staat van Alarm

Op woensdag 6 mei 2020 kwam de Spaanse parlement weer bij elkaar om het voorstel van Premier Pedro Sánchez tot een 4e verlenging van de Staat van Alarm te bespreken. Zoals verwacht kwam er deze keer heel veel weerstand uit de hoek van de oppositie, die de regering voorhield dat ze eerst de beloofde noodvoorzieningen en hulp aan particulieren en bedrijven op orde zouden moeten brengen alvorens men in kon stemmen met een voortzetting lockdown. Tevens merkten de tegenstanders op, dat het zorgpersoneel nog steeds zat te wachten op de toegezegde beschermende kleding, mondkapjes en handschoenen. Na een fel debat wist het voorstel tot verlenging alsnog een meerderheid te behalen en werd een nieuwe verlenging tot 24 mei met 178 stemmen aangenomen (76 stemden tegen en 96 onthielden zich van stemming).

Fase 1

Op vrijdag 8 mei 2020 kwam de langverwachte aankondiging welke provincies, of gedeeltes daarvan, vanaf maandag 11 mei over zouden gaan de volgende fase richting het ‘nieuwe normaal’. Zoals op bovenstaande kaart te zien is, konden slechts 51% van de Spaanse bevolking naar de volgende fase. Hierbij werd gekeken naar een drietal cijfers, die door de diverse autonome regio’s werden aangeleverd. Ten eerste ging het om het aantal nieuwe besmettingen in de week voorafgaand aan de bekendmaking. Daarnaast keek men naar de capaciteit in de ziekenhuizen om te zien of men meerdere patiënten aan zou kunnen. Tot slot werd er gekeken naar de verspreiding van het virus, dus het aantal mensen dat theoritisch door één persoon besmet zou kunnen worden.

Omdat Almería tot de provincies behoorde met het minste aantal besmettingen van heel Spanje, was het geen echte verrassing dat onze provincie de overstap naar de volgende fase mocht maken. Het was echter wél een opluchting om het ook écht bevestigd te zien. In heel Andalucía bleven uitsluitend de provincies Málaga en Granada nog voor minstens één week in Fase 0, waarnaar er weer opnieuw naar de cijfers gekeken zou worden.

Nieuwe vrijheden

In Fase 1 werden nieuwe richtlijnen toegevoegd waardoor er meer vrijheden verworven werden, uiteraard met behoud van voldoende afstand en de voorzorgsmaatregelen zoals handen wassen en ontsmetten en waar nodig beschermende kleding, mondmaskers en handschoenen. Onderstaand een korte opsomming van de nieuw verworven vrijheden, zoals in een computerspel waarbij we naar een volgend level mochten…

• bezoek van vrienden en familie was toegestaan op terrassen of bij mensen thuis tot een maximum van 10 personen, met uitzondering van ouderen en mensen met een verminderde weerstand;
• bars en restaurants mochten hun terrassen openstellen tot een bezetting van maximaal 50%, afgaande op de vergunning van het voorgaande jaar, en met maximaal 10 personen per tafel danwel gegroepeerde tafels. Bediening uitsluitend op het terras aan de tafel en de service voor afhaal of bezorging van maaltijden bleef bestaan;
• winkels en lokalen met een maximale oppervlakte van 400m² mochtenen zonder afspraak bezocht worden met een maximale bezetting van 30% en speciale openingsuren voor 65-plussers;
• autobedrijven, ITV-stations en tuincentra groter dan 400 m² mochten op afspraak weer open;
• markten mochten weer open, maar met minder kramen (verder uit elkaar) en restricties met betrekking tot het houden van voldoende afstand;
• mensen mochten reizen binnen de eigen provincie;
• als inzittenden van een auto met maximaal 9 zitplaatsen samenleefden in dezelfde woning mochten zij zich met zoveel personen verplaatsen als er zitplaatsen in die auto beschikbaar zijn. Omdat zij samenleefden was het gebruik van mondkapjes niet verplicht. Indien de inzittenden van een auto met maximaal 9 personen NIET samenleefden in dezelfde woning dan mochten er slechts 2 personen per rij vervoerd worden, waarbij het gebruik van mondkapjes verplicht werd. Hetzelfde, dus 2 per rij en met mondkapjes, gold voor vervoer per taxi;
• er mochten weer voorstellingen en bijeenkomen georganiseerd worden: binnen tot maximaal 30 personen en buiten tot maximaal 200 personen zolang de afstand van 2 meter gerealiseerd kon worden;
• kerken en musea mochten weer open met een maximale bezetting van 30%;
• begrafenissen en crematies mochten door maximaal 15 personen worden bijgewoond;
• de regels met betrekking tot het individueel buiten sporten en wandelen bleven hetzelfde als in Fase 0: binnen de gestelde uren indien van toepassing (voor gemeentes met meer dan 5.000 inwoners);
• sportcomplexen voor buitensporten gingen ook weer open voor niet-contactsporten zoals bijvoorbeeld tennis, atletiek, etc.;
• individuele binnensporten (géén contactsporten), zoals bijvoorbeeld fitness, mochten ook weer uitgevoerd worden, maar uitsluitend op afspraak, met een maximale bezetting van 30% en zónder gebruikmaking van kleedruimtes en douches;
• bezoek aan natuurparken was toegestaan in groepen tot maximaal 10 personen en bij voorkeur op afspraak (zeker als het onder begeleiding was).

Dit waren slechts enkele, maar voor veel mensen de belangrijkste, punten die in Fase 1 veranderden.

Van Fase 0,5 tot Fase 2

Maandag 18 mei 2020 was voor velen een bijzondere dag. Op die dag gingen er namelijk heel veel regio’s en provincies, die tot dan toe in Fase 0 waren blijven steken, naar Fase 1. Dit met uitzondering van Madrid, Barcelona en gedeeltes van de autonome regio Castilla y León, die in Fase 0 bleven, maar om het te verzachten Fase 0,5 werd toegewezen. Ook daar mochten winkels tot maximaal 400m² tot een maximum capaciteit van 30% geopend worden.

Verder werd er een lichte versoepeling aangebracht in Fase 1, waar winkels in commerciële centra open mochten mits ze vanaf de straat, dus niet overdekt, toegankelijk waren en werd het verbod op jagen en sportvissen binnen de provincie opgeheven. Na lange discussies werd er tevens mee ingestemd, dat winkels hun uitverkoop mochten gaan organiseren met inachtneming van de voorschriften met betrekking tot de sociale afstand en hygiëne. In eerste instantie wilde de overheid de overkoop uitsluitend online laten verlopen, maar dat zou de financiële strop van winkeliers alleen maar nóg groter maken.

Enkele eilanden, die Fase 0 over hadden geslagen en zodoende direct in Fase 1 terecht kwamen, mochten na twee weken op 18 mei naar Fase 2.

Vijfde verlenging Staat van Alarm

Op woensdag 20 mei 2020 werd bekend gemaakt dat de Spaanse regering ermee instemde om de Staat van Alarm voor de vijfde maal te verlengen. Oorspronkelijk was het plan van Pedro Sanchez om de verlenging voor 1 maand door te voeren tot het theoretische einde van Fase 3 maar, hoewel de ministerraad daar op dinsdag 19 mei in eerste instantie mee had ingestemd, werd dit later toch teruggedraaid naar 2 weken. Er moest nog officieel over gestemd worden, maar door onderhandelingen met de oppositie was het al duidelijk dat er voldoende steun was. De nieuwe verlenging zou doorlopen tot 7 juni 2020.

Ondertussen werd op dezelfde dag via de BOE ook bekend gemaakt, dat het vanaf donderdag 21 mei verplicht werd om een mondkapje te dragen in alle publieke ruimtes, zoals overheidsinstellingen, winkels, bibliotheken, musea, etc., maar ook op de openbare weg op momenten waar de onderlinge afstand van 2 meter niet gegarandeerd kon worden, zoals op markten, winkelstraten, etc.

Het dragen van mondkapjes werd verplicht gesteld voor iedereen vanaf 6 jaar met uitzondering van mensen met ademhalingsproblemen of speciale ontheffing. Tijdens het sporten was het niet nodig om een mondkapje op te zetten.

Fase 2

Op vrijdag 22 mei 2020 volgde de aankondiging waarin bekend werd gemaakt welke regio’s op maandag 25 mei over mochten naar Fase 2. Zoals verwacht zat de provincie Almería erbij, maar net als bij de overgang naar Fase 1 bleven binnen de autonome regio ‘Andalucía’ de provincies Málaga en Granada in Fase 1 zitten. In totaal ging 47% van Spanje naar Fase 2, duidelijk weergegeven op onderstaande kaart.

De volgende fase van de de-escalatie bracht weer wat meer vrijheden:

– Bezoek aan het strand, niet alleen om te sporten, maar ook om te zonnen en in zee te zwemmen
– Opening commerciële centra met een maximale bezetting van 40%
– Bars en restaurants mochten ook binnen open met een maximale bezetting van 40% en bediening uitsluitend aan tafel
– Bioscopen, theaters en concertzalen mochten open met een maximale bezetting van 33%
– Hotels mochten hun gemeenschappelijke ruimtes (eetzalen bijv.) weer openen met een maximale bezetting van 33%
– Gebedshuizen en kerken mochten open met een maximale bezetting van 50%

Verder bleven de andere richtlijnen van kracht met betrekking tot 2 meter sociale afstand en verplichte mondkapjes indien dit niet mogelijk was.

Op zaterdag 23 mei 2020 kondigde Pedro Sanchez tijdens zijn wekelijkse persconferentie aan, dat buitenlandse toeristen in juli weer welkom zouden zijn in Spanje. Binnenlandse toeristen mochten na het einde van Fase 3 al naar andere gebieden in Spanje reizen, maar als alles goed zou blijven gaan, gingen de grenzen dus ook weer open. Een exacte datum werd nog niet genoemd, omdat een en ander nog verder ingevuld en afgestemd moest worden. In elk geval zei Sanchez, dat er afspraken zouden komen met de landen waar de toeristen vandaan kwamen om er op die manier voor te kunnen zorgen, dat toeristen het virus niet mee zouden brengen naar Spanje. De voorkeur werd gegeven aan toeristen die met het vliegtuig kwamen, omdat die eenvoudiger te controleren zouden zijn.

Omdat veel toeristen en reisbureaus zich zorgen maakten om de strikte maatregelen die tijdens de Staat van Alarm waren opgelegd, haastten andere leden van de regering zich om te melden dat de maatregelen zoals deze tijdens de lockdown golden opgeheven zouden worden als de Staat van Alarm werd ingetrokken, dus ruim voordat de eerste toeristen zouden arriveren. Tot die tijd was het bijvoorbeeld verplicht dat reizigers naar Spanjaarden (residenten of zakenlui) 2 weken vanaf hun aankomst Spanje in quarantaine moesten.

Reizen naar Spanje

Het reizen naar Spanje bleef de gemoederen nogal bezighouden. Het was redelijk duidelijk onder welke voorwaarden men naar Spanje mocht reizen, maar vooral de media zorgde voor enorme verwarring. Het Nederlandse en Belgische nieuws bracht naar buiten, dat toeristen vanaf 15 juni weer naar Spanje zouden kunnen en ook vliegtuigmaatschappijen begonnen weer met de verkoop van vliegtickets. De meeste vluchten werden echter kort na reservering van de tickets alweer geannuleerd en de reizigers kregen daarvoor een voucher aangeboden, waarmee men op een latere datum nieuwe tickets kon kopen. Veel reizigers wilden echter geen voucher, maar verzochten om terugbetaling van de tickets. De maatschappijen hadden daar niet veel zin in, hoewel het volgens de Europese wetgeving gewoon binnen 7 dagen uitgevoerd zou moeten worden.

Er werden zelfs vragen over gesteld in de Tweede Kamer:

Laatste verlenging Staat van Alarm

Op dinsdag 2 juni 2020 kondigde de Spaanse regering aan, dat er een een akkoord was bereikt over de laatste verlenging van de Staat van Alarm. Het einde was in zicht en vanaf 21 juni 2020 om 0.00 uur zou het ‘nieuwe normaal’ van start kunnen gaan. Dat was ook het einde van de oorspronkelijk geplande Fase 3, hoewel dat niet voor alle Spaanse regio’s gold.

Consumentenbond is boos

In navolging op de gestelde vragen in de Tweede Kamer (zie hierboven) ging nu ook de consumentenbond zich bemoeien met het feit, dat vliegtuigmaatschappijen weigerden om de kosten van tickets voor geannuleerde vluchten terug te betalen of, als er al wel een toezegging tot terugbetaling kwam, dit veel te lang duurde. De bond eiste van de maatschappijen dat zij zich aan de Europese regelgeving hielden:

Fase 3

Op vrijdag 5 juni 2020 werd bekend gemaakt welke regio’s er vanaf maandag 8 juni over zouden gaan naar Fase 3, de laatste de-escalatie fase richting het ‘nieuwe normaal’. Op onderstaande kaart is te zien, dat ruim de helft van Spanje naar Fase 3 gaat en de rest nog even in Fase 2 blijft.

In Fase 3 kregen de bestuurders van de autonome regio’s meer zeggenschap en konden zij dus beslissen of en onder welke voorwaarden er binnen de autonome comunidad gereisd mocht worden tussen provincies. Hierover werd nog niet direct een uitspraak gedaan vanuit de autonome regering, maar de plannen om een dergelijke beslissing te nemen lagen er al wel. Daarnaast zouden zij eventueel zelf mogen beslissen om Fase 3 eerder af te laten lopen en het einde van de Staat van Alarm in te laten gaan vanaf 11 juni.

Tevens werd er eindelijk een datum genoemd voor de heropening van de grenzen voor toeristen. Waar het eerder steeds bij ‘vanaf juli’ bleef, werd er nu door diverse ministers gesproken over ‘vanaf 1 juli’ en dat bracht alweer meer duidelijkheid. De datum van 1 juli werd eerder al wel genoemd als einddatum van de verplichte quarantaine voor reizigers (residenten, zakenmensen, etc.) die Spanje binnenkwamen, dus leek het logisch dat dit samenviel met de langverwachte opstart van de toeristensector.

Transavia zwaar onder vuur

Na eerdere berichten over de vliegtuigmaatschappijen die zich niet aan de regels hielden met betrekking tot het terugbetalen van geannuleerde vliegtickets, werden de pijlen nu vooral op de Nederlandse maatschappij Transavia gericht. De consumentenbond sprak ze ernstig toe, maar of het heeft geholpen…

Bewegingsvrijheid in Andalucía

Zoals de Spaanse regering al aankondigde, vatte de autonome regering van Andalucía op maandag 8 juni direct de koe bij de horens. Zij besloot direct, dat alle inwoners van de zuidelijke regio vrij waren om vanaf Fase 3 te reizen binnen én tussen alle provincies in Andalucía. Dat betekende direct veel meer bewegingsvrijheid en zodoende meer drukte binnen onze makelaardij. Vanaf dat moment mochten namelijk niet alleen mensen uit Almería de woningen in de provincie Almería bezoeken, maar kwamen er ook kijkers uit Jaén, Málaga, Granada en Sevilla om het huizenaanbod aan de Costa de Almería te bezichtigen.

Het nieuwe normaal

Op dinsdag 9 juni 2020 keurde de Spaanse ministerraad het koninklijk besluit goed waarin de maatregelen werden weergegeven voor ná 21 juni, wanneer de Staat van Alarm officieel werd opgeheven. Vanaf dat moment mochten de autonome regeringen zélf bepalen welke richtlijnen ze als extra zouden willen invoeren en had het centrale bestuur in Madrid geen directe zeggenschap meer over de comunidades en diens gemeenten.

Wat wél gehandhaafd moest blijven was de nieuwe sociale afstand van 1,5 meter (was 2 meter) én de verplichting tot het dragen van een mondkapje voor iedereen vanaf 6 jaar op plaatsen waar de sociale afstand van 1,5 meter niet gegarandeerd kon worden. Deze maatregelen bleven van kracht zolang er nog geen vaccin tegen Covid-19 werd gevonden en de kans op besmetting zodoende aanwezig bleef.

Vakantie met mondkapjes

Vanaf het moment dat de Staat van Alarm werd opgeheven, 22 juni 2020, mochten alle Spanjaarden weer vrij door Spanje reizen, uiteraard met inachtneming van de 1,5 meter-regel en met een mondkapje (op zak). In elk geval bleef het gebruik van een mondkapje in het openbaar vervoer verplicht.

Omdat vanaf 1 juli 2020 de grenzen weer opengingen en er dus weer toeristen werden toegelaten, golden deze maatregelen ook voor hen. Als gasten in Spanje moesten zij zich houden aan de richtlijnen op straffe van een boete van € 100,- voor het niet dragen van een mondkapje op plaatsen waar dat wel zou moeten; waar de 1,5 meter afstand niet gegarandeerd kon worden, in bars, restaurants, in winkels en andere publieke plaatsen.

In elk geval mochten alle andere toeristische voorzieningen en horeca na afloop van de Staat van Alarm weer open. Bars, restaurants, hotels, discotheken, etc. mochten toen weer hun volledige 100% capaciteit benutten, maar de eigenaren waren wél verplicht voorzieningen te treffen op het gebied van hygiëne en hun klanten de minimale 1,5 meter in acht te laten nemen.

De Spaanse grenzen gaan open!

Op zondag 14 juni kwam de Spaanse president Pedro Sánchez met het nieuws dat Spanje haar grenzen op 21 juni 2020 weer zou openen voor reizigers uit de Europese Schengenlanden, inclusief Engeland, maar exclusief Portugal. Voor landen buiten Europa én voor Portugal werden de grenzen heropend op 1 juli 2020.

Hoewel er nog steeds bepaalde regio’s in Madrid, Barcelona en Castilla y León waren die zich nog niet in Fase 3 bevonden, werd de datum van heropening van de grenzen onder druk van de EU naar voren gehaald. Oorspronkelijk was het idee dat alle landen binnen de EU hun grenzen vanaf 15 juni zouden openen, maar Spanje heeft dat nog met een kleine week kunnen rekken. Als eerste kregen de Duitse toeristen, als proef, de gelegenheid om weer naar Mallorca en Formentera te reizen. Hieruit moest blijken of de maatregelen te handhaven zouden zijn als de toeristen weer toegelaten werden en of zij zich op hun beurt aan de Spaanse richtlijnen hielden: 1,5 meter sociale afstand en mondkapjes verplicht in publieke ruimten en op plaatsen waar de 1,5 meter niet gegarandeerd kon worden.

Bezichtigingen van Spaanse woningen

Nu bekend was gemaakt dat de grenzen op 21 juni weer opengingen, kwamen direct de eerste telefoontjes en stroomde de mailbox vol met berichten van mensen die eerder al een afspraak voor bezichtiging hadden, maar die vanwege de Corona-crisis geannuleerd werd. Tevens werden er afspraken gemaakt voor bezichtigingen van woningen die mensen gedurende de isolatie herhaaldelijk virtueel hadden ‘bezocht’. We konden de agenda dus weer gaan vullen.

 

Mondkapjes (bijna) overal en altijd verplicht

Vanwege allerlei kleine uitbraken in Spanje moesten de lokale overheden extra maatregelen aankondigen om verdere besmetting met Covid-19 tegen te gaan. Zo werden bepaalde plaatsen in Galicia en Catalunya in quarantaine geplaatst en kondigde de Junta de Andalucía aan dat er in heel Andalucía mondkapjes verplicht werden gesteld vanaf woensdag 15 juli. De verplichting werd dus verder uitgebreid. Vanaf 15 juli moesten de mondkapjes overal gedragen worden zodra je je huis verliet. Uitsluitend tijdens het eten of drinken op een terras of binnen in een restaurant of café mocht het masker af. Ook tijdens het zwemmen in zee of sporten was het mondmasker niet verplicht, maar bij een wandeling over het strand of als je met anderen dan huisgenoten op het strand lag te zonnen, moest het masker opgezet worden.

Ongeveer een week later werd deze verplichting in meerdere regio’s ingesteld en werden er bovendien bars en clubs ‘s avonds gesloten om uitbraken van het virus onder jongeren te voorkomen.

Nederlandse Ambassadeur Jan Versteeg

Op woensdag 29 juli kwam de Nederlandse Ambassadeur Jan Versteeg uitleg geven bij de talkshow OP1. Hij vertelde welke maatregelen Spanje genomen had tegen het Corona-virus en hoe de medewerkers van de Ambassade in Madrid tijdens de lockdown de Nederlandstaligen op de hoogte hielden via Facebook. Jan Versteeg heeft door zijn goede aanpak, heldere uitleg en beantwoording van vragen veel krediet opgebouwd onder zowel Nederlanders als Belgen die in Spanje wonen of verblijven. De ambassadeur is meer ‘mens’ geworden en we hebben de vertegenwoordiger van Nederland ook beter leren kennen.

…wordt vervolgd / uitgebreid / aangevuld…
(geschreven in de verleden tijd als een herinnering)